فهرست مطالب
لینوکس
لینوکس (Linux) به خودی خود، یک هسته (Kernel) است. هسته، بخش اصلی سیستم عامل را تشکیل می دهد که کار آن کنترل داده ها، مدیریت حافظه، سخت افزار، ورود و خروج داده ها و تمامی موارد اصلی سیستم عامل می باشد.
از آن جایی که هسته به تنهایی برای ما کارایی ندارد، نیاز به نرم افزار هایی داریم که با هسته کار کنند و در واقع ترکیب هسته و نرم افزار های همراهش، یک سیستم عامل کامل را تشکیل می‌دهند. نرم افزار های گنو (GNU)، پر استفاده ترین نرم افزار ها برای هسته لینوکس می‌باشند.
امروزه برای راحتی، از واژه ی لینوکس به جای سیستم عامل های تحت کرنل لینوکس، نام برده می‌شود.
ویژگی
لینوکس یک نرم افزار آزاد است. نرم افزار آزاد به این معنا می‌باشد که کاربران اجازه های زیر را دارند:
- مطالعه
- اجراء
- تغییر
- توزیع
شاید این تنها ویژگی ای هست که نیاز دارید بدانید. اکثر ویژگی های مطرح شده در دیگر سایت ها، نتیجه همین ویژگی اصلی می‌باشد.
کاربرد
کاربرد لینوکس بسیار گسترده می‌باشد. سرورها، رایانه‌های شخصی، تلفن‌های هوشمند و دستگاه‌های جانبی بسیاری از لینوکس استفاده میکنند.
توزیع
همانطور که گفتیم لینوکس متن باز است. به همین خاطر هر کسی بر اساس نیاز خود میتواند آن را شخصی سازی (Customization) و توزیع کند (Distribute). دو توزیع مشهور و پر استفاده که مادر بسیاری از توزیع های دیگر می‌باشند:
۱- Debian
2- Redhat
محبوب ترین فرزند Debian، میتوان Ubuntu و برای Redhat هم میتوان Redhat Linux Enterprise (RHEL) را نام برد.
عموما توزیع ها دارای دو نسخه دسکتاپ (Desktop) و سرور (Server) می‌باشند. دستکتاپ مخصوص استفاده شخصی، و از رابط گرافیکی برخوردار می‌باشد. در حالی که نسخه سرور آن مخصوص سرور، و رابط گرافیکی ندارد.
Ubuntu سیستم عاملی قدرتمند و پر استفاده، در عین حال ساده و از رابط گرافیکی خوبی برخوردار می‌باشد. این سیستم عامل برای نوآموزان توصیه می‌شود.
Debian مادر، کمی پیشرفته تر و پایدار تر نسبت به Ubuntu می‌باشد و برای افراد حرفه ای تر مناسب می‌باشد.
خود توزیع Redhat مادر دیگر به روز رسانی نمی‌شود ولی به جای آن میتوانید از RHEL استفاده کنید. این سیستم عامل، بیشتر برای شرکت های تجاری نسبتا بزرگ که نیازمند پشتیبانی تخصصی هستند، استفاده می‌شود
گام صفرم
دلیل یادگیری
اگر در حال خواندن این صفحه هستید، احتمالا یعنی یک حداقل آشناییتی با لینوکس و دلیلی برای یادگیری آن دارید.
لینوکس یعنی آزادی هر کاری که دلت بخواهد انجام بدی. صفحه‌ی سیاه با یک نوار عمودی چشمک زنی که می‌شد همه چیز را از آنجا کنترل کنی. و شاید این ها تنها دلایلی بودن که باعث شد ویندوز را پاک کنم و به سمت لینوکس حرکت کنم.
انواع لینوکس آموزان
لینوکس یک ابزار است و ما از ابزار برای رسیدن به هدف خاصی استفاده می‌کنیم. گاها چند گزینه برای انتخاب ابزار وجود دارد. به همین خاطر سلیقه هم دخیل است. اما گاها پیش می‌آید که ما از ابزاری تکراری برای رسیدن به هدف خود انتخاب می‌کنیم. در اینجا می‌گوییم که این ابزار به سبک زندگی ما تبدیل شده است.
به همین خاطر به نظر من افرادی که لینوکس را یاد می‌گیرند، سه دسته اند:
۱- دانشگاه و یا محیط کاری، یادگیری آن را الزامی می‌داند.
۲- برای حل بخشی از مسئله، مجبور هستند از لینوکس استفاده کنند.
۳- لینوکس خانه‌ی آن ها می‌باشد و سعی میکنند همه‌ی کار ها را با استفاده از لینوکس جلو ببرند. (لینوکس یک فلسفه و سبک زندگی است)
دوره های معتبر
سازمان های آموزشی متفاوتی برای لینوکس وجود دارند که گواهی معتبر در سطح بین المللی ارائه می‌دهند اما مهمترین آن بنیاد حرفه‌ای لینوکس (Linux Professional Institute) یا به اختصار LPI ، یک سازمان غیرانتفاعی کانادایی است که 4 سطح گواهی یا دوره برای لینوکس آموزان دارد:
- Linux Essentials
- LPIC-1
- LPIC-2
- LPIC-3
البته چند دوره‌ی دیگر مانند DEVOPS و BSD دارد که در عکس زیر مشهود می‌باشد. منتها تمرکز ما برای دوره های Linux آن می‌باشد.
محتوای آموزشی
خوب بودن یک محتوای آموزشی، یک صفت نسبی است و تعریف آن با توجه به فاکتور هایی که انسان ها در نظر می‌گیرند، مختلف است. به نظر من اصلی ترین ویژگی یک منبع آموزشی خوب، جامع بودن آن می‌باشد.
در حوزه آموزش، جامع بودن یعنی تقریبا همه ی پیش نیاز ها برای رسیدن به درک نسبتا کاملی از یک موضوع، به ترتیب آموزش داده شود. البته که خود جامع بودن هم صفت نسبی می‌باشد.
هر کسی که از دانش خوبی برخودار می‌باشد، لزوما معلم خوبی نیست. پس مدرک، کجا درس خوانده، کجا کار کرده … را جزء فاکتور های اصلی در نظر نگیرید.
جمله های زیر عموما شعار هستند:
“ما بهترین هستیم”
“این محصول آموزشی نمونه اش وجود نداره”
“ما از 0 تا 100 همه چیز رو میگیم”
“به جرعت میگم کاملترین دوره است”
“به جرعت میگم به هیچ آموزش دیگه ای نیاز نخواهید داشت”
گام اول - آشنایی با محیط - Linux Essentials
همیشه اولین قدم برای یادگیری مهم است. چرا که اگر تجربه بدی در یادگیری اولیه هر موضوع داشته باشید، ممکن است دلسرد شوید و دیگر ادامه ندهید. همچنین منابع خوب برای یادگیری، در وقت شما صرفه جویی بسیاری خواهد کرد.
عموما بعد از اینکه راه افتادید وحرفه ای تر شدید. خودتان ادامه‌ی مسیر را پیدا خواهید کرد. پس نگران بعدا نباشید.
منبع
گام دوم - آشنایی با مفاهیم - LPIC-1
پس از دوره‌ی Linux Essentials، میتوانید وارد دوره‌ی LPIC-1 شوید. این دوره مهمترین دوره‌ی برای شما محسوب می‌شود. چرا که با مفاهیم و ساختاری اصلی لینوکس و دستورات مدیریتی آن آشنا می‌شویم.
این دوره به دو آزمون 101 و 102 تقسیم می‌شود. در آزمون 101 مفاهیم و ساختار ها و در آزمون 102 دستورات مدیریتی خط فرمان گفته می‌شود.
منبع
در زمان ما آقای جادی میرمیرانی تقریبا تنها و بهترین منبع برای یادگیری LPIC-1 در قالب ویدئو بود. ایشون اخیرا هم به خاطر تغییر سرفصل های LPIC-1، یک نسخه‌ی جدید از ویدئو های آموزشی ضبط کرده. به نسخه‌ی قدیمی نسخه‌ی 4 و به نسخه‌ی جدید ایشون نسخه‌ی 5 گفته می‌شود.
من نسخه‌ی جدید یا همون 5 رو ندیده ام. ولی انتظار میره به خوبی همون نسخه 4 باشه و حتی بهتر. دوره‌ی ایشون تقریبا 80 درصد مفاهیم اصلی در کتاب Sybex را پوشش می‌دهد و شما را از خواندن یک کتاب 600 صفحه ای بی نیاز می‌کند.
برای دانلود فیلم های آموزشی ایشون، اینجا کلیک کنید. (نسخه 4)
برای مشاهده فیلم های آموزشی ایشون در یوتیوب، اینجا کلیک کنید. (نسخه 5)
پس در این دوره به نظر من نیازی به خرید آموزش های پولی ندارید. و میتوانید از فیلم های آقای جادی میرمیرانی استفاده کنید. برای نکات تکمیلی هم کتاب Sybex را اگر دوست داشتید، بخوانید.
گام سوم - مفاهیم پیشرفته و آشنایی با سرویس ها - LPIC-2
اگر میخواهید یک مدیر لینوکس (Linux Admin) شوید. سرفصل های این دوره را نیاز خواهید داشت. در این دوره با مفاهیم و دستورات پیشرفته مدیریتی لینوکس و همچنین سرویس های مشهور آشنا خواهید شد.
این دوره به دو آزمون 201 و 202 تقسیم می‌شود. در آزمون 201 مفاهیم پیشرفته و در آزمون 202 نصب و پیکربندی سرویس های مشهور گفته می‌شود.
منبع
سایت LPI هنوز برای این دوره، منبع و مرجع آموزشی خودش را ندارد. ولی به نظر می‌آید در آینده ای نزدیک برای این دوره هم موجود شود.
آقای جادی میرمیرانی هم برای این دوره، آموزشی فارسی در قالب ویدئو همانند LPIC-1 دارد. اما نسبت به خود کتاب Sybex که حتی این کتاب مرجع تدریس ایشون هست، مباحث کمتری به نظر بنده گفته شده است. در صورتی که برایتان این دوره خیلی مهم می‌باشد توصیه می‌شود کتاب Sybex را بخوانید. یا اینکه اول فیلم ها را ببینید و سپس کتاب را برای تکمیل کردن اطلاعات بخوانید.
برای دانلود فیلم های آموزشی ایشون، اینجا کلیک کنید.
پس در این دوره به نظر من نیازی به خرید آموزش های پولی ندارید. یا از فیلم های آموزشی آقای جادی میرمیرانی استفاده کنید و یا اینکه کتاب Sybex را بخوانید.
گام چهارم - محیط ترکیبی، امنیت، مجازی سازی و ذخیره سازی - LPIC-3
LPIC-3 خودش به 4 دوره‌ی متفاوت برای کاربرد های متفاوت تقسیم بندی می‌شود:
- Mixed Environments (تعامل لینوکس با محیط های غیر لینوکسی)
- Security (مباحث پیشرفته امنیت)
- Virtualization and Containerization (مباحث مجازی سازی)
- High Availability and Storage Clusters (مباحث کلاسترینگ)
منبع
سایت LPI هنوز برای این دوره، منبع و مرجع آموزشی خودش را ندارد. ولی به نظر می‌آید در آینده ای نزدیک برای این دوره هم موجود شود.
